Een ongeplande keizersnede is een keizersnede die niet was gepland vóór het begin van de bevalling. De meest voorkomende redenen zijn: het niet vorderen van de bevalling of een slechte toestand van de baby. Het is moeilijk om zwart-wit aan te geven wanneer een ongeplande keizersnede nodig is. Vaak is er sprake van een combinatie van factoren.  

Het niet vorderen van de bevalling

De meest voorkomende oorzaak van een niet vorderende bevalling is het onvoldoende samenknijpen van de baarmoeder. Vooral bij een eerste bevalling. Er zijn dan niet genoeg weeën.

Een andere oorzaak voor een niet vorderende bevalling is een ‘onjuiste verhouding’. Zoals een te klein bekken of een te grote baby. Dit komt minder vaak voor. Beide oorzaken zijn helaas niet van tevoren te voorspellen. Zeker niet bij een eerste bevalling. En worden dus pas tijdens de bevalling ontdekt.

Baby in nood

Soms is er sprake van ‘foetale nood’. Het lijkt dan niet goed te gaan met de baby. Dit ziet de arts op het CTG of door middel van bloedonderzoek. CTG staat voor Cardio Toco Grafie: een apparaat waarmee ze het hartje in de gaten houden. Bloedonderzoek bij de baby doen ze via de vagina. Door het maken van een klein sneetje in het hoofd van de baby. Houdt deze toestand te lang aan of lijkt het slecht te gaan met de baby? Dan kan een keizersnede nodig zijn.

Thuisbevalling

Een baby in nood of een niet vorderende ontsluiting kan ook tijdens een thuisbevalling optreden. In dat geval moet de moeder naar het ziekenhuis. Vaak is het geen spoed en kan zij met eigen vervoer. Is er wel spoed? Dan belt de verloskundige een ambulance.

Factoren die WEL beïnvloeden

Factoren die de kans op ongeplande keizersnede beïnvloeden:

∙ Continue 1-op-1-ondersteuning tijdens de bevalling verlaagt de kans op een ongeplande keizersnede

∙ Minder dan 41 weken zwanger? Een geplande inleiding zonder medische reden, verhoogt de kans op een ongeplande keizersnede

∙ Het continue monitoren van de baby met het CTG verhoogt de kans ten opzichte van luisteren naar het hartje

Factoren die de kans NIET beïnvloeden

∙ Ruggenprik

∙ Lopen tijdens de bevalling

∙ In het water bevallen

∙ Niet-horizontale houding tijdens de bevalling

∙ Vroeg breken van de vliezen

∙ Eten en drinken

Factoren waarvan de invloed ONBEKEND is

Factoren waarvan de invloed op een ongeplande keizersnede nog onbekend is:

∙ Plek van de bevalling

∙ Bijhouden van een partogram; het vastleggen van informatie tijdens de bevalling om de voortgang te volgen

∙ Licht verteerbaar dieet of voedingssupplementen

Categorieën van spoed

Een ongeplande keizersnede is niet altijd een spoedkeizersnede. Het medische team kent 4 categorieën:

∙ Categorie 1: onmiddellijk levensbedreigend voor moeder en/of baby
De operatie dient zo snel mogelijk uitgevoerd te worden.

∙ Categorie 2: niet levensbedreigend, maar wachten geeft gevolgen voor de gezondheid van (een van) beiden.
De operatie dient binnen 75 minuten uitgevoerd te worden

∙ Categorie 3: er is geen onmiddellijk risico voor de gezondheid van moeder en/of baby, maar er is wel een vervroegde geboorte nodig

∙ Categorie 4: geplande keizersnede

De mate van spoed bepaalt ook het type verdoving. Soms is er bijvoorbeeld niet voldoende tijd om een ruggenprik in te laten werken. Ben je benieuwd naar de verdoving bij de 4 categorieën van spoed? Of wil je meer weten over de complicaties bij een ongeplande keizersnede? Lees verder in het tweede artikel! 

Bronnen
https://richtlijnendatabase.nl/
https://www.nice.org.uk/
https://www.ikazia.nl/
https://www.anesthesiologie.nl/
https://www.erasmusmc.nl/
https://www.isala.nl/