Tussen 0,3 en 0,9% van de vrouwen heeft aan het eind van haar zwangerschap een placenta praevia: een placenta die dichtbij de opening van de baarmoeder ligt. Of er (deels) overheen ligt. Benieuwd naar de verschillende vormen of hoe dit opgemerkt wordt? Lees dan het eerste artikel over placenta praevia.
Wat te doen bij een placenta praevia?
Tien keer per dag een handstand, zodat de placenta misschien opschuift? Nee, helaas is aan een placenta praevia niets te doen. De moeder heeft wel invloed op de gevolgen van een placenta praevia. Afhankelijk van het bloedverlies, legt de gynaecoloog een aantal leefregels op. Kort gezegd: de moeder moet voor zichzelf kunnen zorgen. Dus bijvoorbeeld wel lopen, maar niet sjouwen en tillen. Als de moeder zich hier aan houdt, verkleint dit de kans op vervroegd bloedverlies.
Geen bloedverlies
Als er bij een placenta praevia geen bloedverlies optreedt, kan er gekozen worden om af te wachten. Er wordt wel gekeken naar de bloedgroep van de moeder en naar irregulaire antistoffen. Dit is nodig in het geval van een bloeding, waarbij een bloedtransfusie nodig is. Een gynaecoloog geeft aan hoe strikt de leefregels zijn. En dus ook of er wel of geen seks mag plaatsvinden.
Wel bloedverlies
Is er bloedverlies? Dan volgt een opname in het ziekenhuis. De moeder krijgt een bloedonderzoek en CTG-scan. De CTG geeft meer informatie over de conditie van de baby. Zolang er bloedverlies is, moet de moeder complete rust houden.
Bij hevig bloedverlies krijgt de moeder bloed en/of vocht via een infuus. Als het bloedverlies daarna stopt, mag de moeder weer naar huis. De leefregels worden strikter en er mag geen seks plaatsvinden. Het hangt van de duur van de zwangerschap af of de gynaecoloog besluit om de baby eerder geboren te laten worden. Dit kan soms veiliger zijn dan wachten.
Risico’s
Het risico bij een placenta praevia is overmatig bloedverlies. Vooral tegen het einde van de zwangerschap neemt de kans toe. Afhankelijk van de hoeveelheid kan het gevaarlijk zijn. De moeder kan in shock raken. Hierdoor kan de baby te weinig zuurstof krijgen. Een shock is dus gevaarlijk voor zowel de moeder als de baby. Daarnaast is de kans op een vroeggeboorte aanwezig. Dit komt doordat een placenta praevia bij kan dragen aan vroegtijdige weeën.
Bevallen of een keizersnede?
Met een placenta praevia is het niet altijd mogelijk om vaginaal te bevallen. Als de placenta gedeeltelijk of volledig over de uitgang van de baarmoeder ligt, is een keizersnede nodig.
Meer dan 2 centimeter
Als de placenta tussen de 2 en 3,5 centimeter van de opening afligt is er sprake van een laagliggende placenta. De keuze valt vaak op vaginaal bevallen. Er is wel een verhoogde kans op fluxus postpartum (haemorrhagia postpartum). Dit is bloedverlies van meer dan 1000 ml na de bevalling. Hierdoor is thuis bevallen geen optie.
Meer dan 1 centimeter
Ligt de placenta meer dan 1 centimeter van de opening af? Een vaginale bevalling wordt nagestreefd. Bij 3% treedt hevig bloedverlies op en eindigt de bevalling in een keizersnede. Houd ook hier rekening met een verhoogde kans op fluxus postpartum. Benieuwd hoe een bevalling bij een placenta praevia marginalis verloopt? Lees het uitgebreide artikel.
1 centimeter of minder
Is de afstand van de placenta tot de opening 1 centimeter of minder? Samen met de gynaecoloog moet een keuze worden gemaakt tussen een vaginale bevalling of een keizersnede. Houd er rekening mee dat een bevalling kan eindigen in een keizersnede. Dit komt bij 25 tot 75% voor. De kans op bloedverlies is namelijk groot. Daarom wordt er soms toch voor een keizersnede gekozen. Benieuwd hoe de keuze wordt gemaakt? Lees het uitgebreide artikel over placenta praevia marginalis.
Placenta (gedeeltelijk) over de opening
Als de placenta deels of helemaal over de opening van de baarmoeder heen ligt is een vaginale bevalling geen optie. In dit geval komt eerst de placenta vrij te liggen. Dit zorgt voor veel bloedverlies. De kans op een goede gezonde afloop voor moeder en baby is klein.
Een geplande keizersnede vindt plaats vanaf 37 weken. Er wordt niet langer gewacht, omdat de kans op (ernstig) bloedverlies groter is naarmate de zwangerschap vordert. Lees hoe de operatie verloopt of bereid je voor met tips & tricks van ouders die jou zijn voorgegaan.